Është një nga skenarët e shumtë që asnjë pasagjer i linjës ajrore nuk dëshiron të përjetojë. Herë pas here njihen incidente ku persona në kushte ekstreme emocionale, kanë tentuar të hapin derën ndërkohë që avioni ndodhet mijëra këmbë në ajër për shumë arsye të paarsyeshme. Këta pasagjerë reaksionarë shpesh, me 99,9%, arrestohen dhe përfshihen në drejtësi.
Por a kanë vërtet një bazë frika jonë? Nëse dikush arrin vërtet të hapë derën e një avioni të madh pasagjerësh në lartësi të madhe, kabina dekompresohet jashtëzakonisht shpejt dhe pëson kaos.
Edhe rastet e dekompresimit të ngadaltë, të vlerësuara në 40 deri në 50 në vit, mund të jenë fatale.
Kujtojmë se në janar të këtij viti, dera e aeroplanit të “Alaska Airlines” ra në mënyrë dramatike në mes të fluturimit mbi Oregon. Avioni bëri ulje emergjente dhe fatmirësisht nuk pati pasagjerë të lënduar.
Në vitin 2005, një Boeing 737 nga Helios Airways u rrëzua, duke vrarë të gjithë 121 pasagjerët dhe ekuipazhin, pas një humbje graduale të presionit në kabinën. Ekuipazhi nuk ishte në gjendje të kontrollonte aeroplanin për shkak të mungesës së oksigjenit në 30,000 këmbë dhe avioni humbi karburantin përpara se të binte në tokë.
Në raste të tilla, maskat e oksigjenit (me oksigjen të mjaftueshëm për disa minuta) duhet të hidhen nga çatia për të parandaluar hipoksinë (mungesa e oksigjenit, e cila gradualisht çon në humbje të vetëdijes dhe më pas në vdekje). Në kabinë, ekuipazhi i maskuar do të fillojë një zbritje të shpejtë në një lartësi të sigurt, nën 10,000 këmbë.
Rasti i dekompresimit të papritur, i cili do të ndodhë nëse një derë aeroplani hapet papritur, është një çështje tjetër. Ai që qëndron pranë daljes do të hidhet jashtë, temperatura e kabinës do të bjerë shpejt në nivelet e ngricës dhe vetë avioni do të fillojë të copëtohet. Në vitin 1988, në një fluturim të Aloha Airlines (gjithashtu një Boeing 737) me 90 pasagjerë dhe ekuipazh të nisur për në Honolulu, ai po udhëtonte në një lartësi prej 24,000 këmbësh kur një pjesë e vogël e çatisë u thye. Si pasojë, një pjesë më e madhe e çatisë është thyer dhe stjuardesa Clarabelle Lansing është “hedhur” nga vendi i saj në vrimën e avionit. Për fat të mirë, të gjithë pasagjerët ishin në vendet e tyre të vendosur me rripa sigurie dhe piloti arriti të ulë avionin 13 minuta më vonë, duke shmangur humbjet e mëtejshme.
Për fat të mirë, ndërsa dekompresimi është i rrezikshëm, nuk do të ndodhë për një arsye të thjeshtë: është thjesht e pamundur të hapësh derën e aeroplanit gjatë një fluturimi.
“Presioni në kabinën nuk e lejon”, shpjegon Patrick Smith, pilot dhe autor i “Cockpit Confidential”. Edhe në lartësitë më të ulëta, me presion të reduktuar, dyert nuk hapen lehtë dhe sigurohen ekstra me shulat elektrike apo mekanike.
