Pothuajse të gjithë 300 dronët dhe raketat e lëshuara nga Irani drejt Izraelit gjatë sulmit të kësaj fundjave u kapën. Por ekspertët thonë se kërcënimi i paraqitur nga dronët iranianë është rritur ndjeshëm vitet e fundit.
Dronët e prodhuar në vend luajtën një rol të rëndësishëm në sulmin e Iranit ndaj Izraelit. Me një rreze veprimi deri në 2000 kilometra, ato synonin të shkatërronin qindra objektiva në Izrael.
Sipas ushtrisë izraelite, Irani gjuajti më shumë se 300 dronë dhe raketa në objektivat izraelite gjatë sulmit që u shpalos në orët e para të mëngjesit të së dielës. Izraeli dhe aleatët e tij, të cilët përfshinin SHBA-në, Britaninë e Madhe dhe disa vende arabe, arritën të shmangnin 99% të të gjithë dronëve dhe raketave të lëshuara nga Irani, njoftoi ushtria izraelite.
“Sulmi ishte një përpjekje serioze për të mposhtur sistemet e mbrojtjes izraelite,” tha Fabian Hinz, një ekspert për aftësitë ushtarake të Iranit.
Hinz, një ekspert në sistemet e dronëve dhe raketave në Institutin Ndërkombëtar për Studime Strategjike (IISS) me bazë në Mbretërinë e Bashkuar, tha për DW se sulmi i Iranit ishte më shumë se një shfaqje simbolike e forcës.
“Irani donte të godiste dhe shkatërronte objektivat e tij. Por nuk funksionoi. Shkalla e përgjimit nga sistemet e mbrojtjes izraelite dhe amerikane ishte jashtëzakonisht e lartë,” tha ai.
Irani thotë se sulmi është “demonstrimi i fuqisë”
Irani, nga ana tjetër, pretendon se ka kryer një operacion të suksesshëm hakmarrës kundër Izraelit, të cilin Teherani e fajëson për një sulm më 1 prilli në një ndërtesë diplomatike në Damask, Siri, që vrau dy gjeneralë.
Konsensusi i ekspertëve që citohen në mediat shtetërore iraniane është se sulmi ishte një “demonstrim” dhe jo një “ushtrim” i pushtetit iranian.
Vendet fqinje dhe SHBA u informuan paraprakisht për planet e sulmit dhe Irani pohon se është i aftë të mposhtë sistemet e mbrojtjes së Izraelit nëse vendos ta bëjë këtë.
Megjithatë, eksperti Hinz beson se dështimi i breshërisë për të goditur objektivat izraelitë mund të vërë në pikëpyetje efektin parandalues të sistemeve të dronëve dhe raketave të Iranit.
“Për Iranin, fuqia e tij parandaluese varet pikërisht nga këto sisteme dhe nga aftësia për të nisur sulme të tilla,” tha ai.
Sipas gazetës gjysmë-zyrtare të Iranit Tasnim News, e cila është e lidhur me Gardën Revolucionare, dronët e vendosur nga Irani në sulm ishin të tipit “Shahed-136”, të njohur edhe si dronë kamikaze.
Ato janë të lehta, të vogla, të lira dhe mezi dallohen nga radarët. Ata mund të mbajnë një kokë të thjeshtë prej rreth 50 kilogramësh dhe gjithashtu mund të arrijnë në Izrael me rrezen e tyre.
Kërcënimi i dronëve iranianë
Pavarësisht sanksioneve perëndimore, Irani ka vazhduar të zhvillojë programin e tij të dronëve gjatë 30 viteve të fundit. Sot, Teherani ka në dispozicion një arsenal të madh dronësh.
Irani filloi zhvillimin e kësaj teknologjie shumë herët dhe ka prodhuar dronë që nga vitet 1980, tha për DW eksperti i teknologjisë së sigurisë, Arthur Holland Michel.
“Krahasuar me raketat, dronët nuk kërkojnë domosdoshmërisht komponentë shumë të zhvilluar. Ata nuk kërkojnë domosdoshmërisht një sistem raketash shumë të shtrenjtë. Teknologjia e kërkuar për dronët nuk i nënshtrohet asnjë sanksioni apo kufizimi tregtar”, tha Michel.
Për shkak të përparimit teknologjik, kërcënimi i paraqitur nga dronët iranianë është rritur ndjeshëm vitet e fundit. Michel shtoi se Irani po prodhon drone më të saktë dhe në numër më të madh. Megjithatë, çdo sulm zbulon më shumë se si të ndërtohet një mbrojtje më e mirë.
“Me çdo sulm, veçanërisht mbi forcat amerikane ose në këtë rast mbi Izraelin, Irani u siguron mbrojtësve informacion se si ata mund t’i kundërvihen më mirë këtij kërcënimi”, tha Michel.
Pavarësisht mbrojtjes së tij të suksesshme kundër sulmit iranian, Izraeli duhet të përgatitet për një “gamë të madhe skenarësh” kur të vendosë për përgjigjen e tij ndaj sulmit të paprecedentë të drejtpërdrejtë të Iranit të shtunën mbrëma, tha nënkoloneli Peter Lerner, zëdhënës i Forcave të Mbrojtjes të Izraelit (IDF).
Irani mbështetet në raketat balistike me rreze të shkurtër dhe të mesme për sulmet ajrore. Raketat me rreze më të gjatë “Shahab-2” dhe “Shahab-3” kanë një rreze prej më shumë se 2000 kilometra (1200 milje), sipas Shoqatës së Kontrollit të Armëve (ACA).
“Iranianët kanë raketa me rreze shumë të gjatë dhe saktësi shumë të mirë. Jo shumë vende në botë e kanë këtë,” tha Hinz.
“Në të njëjtën kohë, natyrisht, ata kanë problemin se kundërshtarët e tyre ushtarakë, SHBA dhe Izraeli, janë ndër liderët absolut botërorë kur bëhet fjalë për teknologjinë ushtarake”, shtoi ai.
Hinz beson se SHBA dhe Izraeli mund të kenë fituar njohuri të reja mbi arsenalin e armëve të Teheranit si rezultat i sulmit iranian.
“Ata mund të mbledhin një mori të dhënash, të cilat iranianët nuk mund ta bëjnë më pasi të kenë lëshuar raketat e tyre.”
