Partia kryesore opozitare e Turqisë siguroi fitore të mëdha në zgjedhjet lokale. Mediet ndërkombëtare përshëndesin humbjen e trefishtë dhe dërrmuese për Rexhep Tajip Erdogan, pasi kandidatët e mbështetur nga presidenti turk humbën betejat elektorale në të tre bashkitë kryesore, Stamboll, Ankara dhe Izmir, të cilat mbetën në duart e kryebashkiakëve opozitarë.
Kryetari aktual i Stambollit, Ekrem Imamoglu i Partisë Popullore Republikane (CHP) fitoi me një diferencë të madhe në qytetin më të madh dhe qendrën financiare të Turqisë.
Mansur Yavas, kryebashkiaku i Ankarasë, mbajti pozicionin e tij me një diferencë mahnitëse prej gati 30 pikësh ndaj kundërshtarit të tij, ndërsa kandidati i CHP-së në Izmir kryesoi me 11 pikë.
Në përgjithësi, CHP fitoi 36 bashki nga 81 provincat e Turqisë, sipas Anadolu, duke hyrë në disa bastione të partisë së Erdoganit. Ajo fitoi 37% të votave kombëtare, krahasuar me 36% për partinë e presidentit, duke shënuar fitoren më të madhe elektorale të CHP që kur Erdogan mori pushtetin dy dekada më parë.
Erdogan dërgoi një mesazh rigrupimi duke pranuar humbjen e partisë së tij
Erdogan e pranoi humbjen e tij zgjedhore në një fjalim nga ballkoni i pallatit presidencial, duke thënë se “31 marsi për ne nuk është fundi, është një pikë kthese”.
AK Parti Genel Merkezi’nde, balkondayız. https://t.co/CfNQUVdetD
— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) March 31, 2024
Presidenti Erdoğan siguroi gjithashtu se vlerësimi i rezultateve të zgjedhjeve të 31 marsit do të bëhet në organet e partisë dhe autokritika do të bëhet “me guxim”.
Megjithëse ende nuk janë finalizuar, rezultatet na tregojnë se AKP ka “humbur terren në të gjithë vendin”, pranoi ai dhe u duk se hodhi poshtë skenarët e zgjedhjeve të parakohshme.
“Pavarësisht rezultateve, fituesi i këtyre zgjedhjeve është në radhë të parë demokracia jonë, vullneti kombëtar dhe të gjithë 85 milionë njerëzit, pavarësisht nga pikëpamjet e tyre politike”, tha presidenti turk.
“Fituesja e maratonës zgjedhore ishte Turqia, kombi ynë dhe demokracia jonë, për të cilat paguam një çmim të rëndë,” shtoi ai.
Fitorja e Imamoglou në Stamboll
Vota u pa si një barometër i popullaritetit të Erdogan, ndërsa ai përpiqet të rimarrë kontrollin e zonave kryesore urbane që humbi ndaj opozitës në zgjedhjet pesë vjet më parë. Fitorja e CHP-së në Ankara dhe Stamboll në 2019-ën kishte shkatërruar atmosferën e Erdoganit të pathyeshëm.
Fusha kryesore e betejës për presidentin 70-vjeçar turk ishte Stambolli, një qytet me 16 milionë banorë ku ai lindi dhe u rrit dhe ku filloi karrierën e tij politike si kryetar bashkie në vitin 1994.
Imamoglu fitoi 51.04% të votave në Stamboll, ndërsa kandidati i AKP-së, Murat Kurum, ish-ministër i urbanizimit dhe mjedisit, mori 39.62%, sipas Anadolu, megjithëse sondazhet treguan një betejë të ashpër midis të dyve.
I shpallur si një sfidues i mundshëm i ardhshëm i Erdoganit, Imamoglu kandidoi pa mbështetjen e disa prej partive që e ndihmuan atë të fitonte në 2019. Si Partia pro-kurde për Barazi Popullore dhe Demokraci, ashtu edhe Partia nacionaliste IYI kanë paraqitur kandidatët e tyre.
“Ne i fituam zgjedhjet në Stamboll”, deklaroi ai kur numërimi ishte në 96% të votave dhe kishte një avantazh prej mbi një milion votash ndaj kundërshtarit të tij, kandidatit të AKP-së.
Dhe në Ankara, kryebashkiaku Mansur Yavas kryesoi me 60.26% të votave kundrejt 31.79% të kundërshtarit të tij.
“Zgjedhjet kanë përfunduar, ne do të vazhdojmë t’i shërbejmë Ankarasë dhe gjashtë milionë banorëve të saj pa diskriminim,” tha ai.
Ndërkohë, një turmë e madhe u mblodh jashtë bashkisë së Ankarasë për të festuar fitoren e Yavas.
“Ankara është krenare për ju!” bërtitën mbështetësit.
Erdoğan u mund edhe në Izmir
Në Izmir, kandidati i CHP-së Cemil Tucay kryeson me 48,90% ndaj kandidatit të Erdoganit, Hamza Dag, me 37,16%.
“Populli ka fituar,” tha Tucay duke shpallur fitoren e tij.
“Votuesit kanë zgjedhur të ndryshojnë fytyrën e Turqisë,” thotë kreu i CHP Ozgu Ozel.
“Votuesit kanë zgjedhur të ndryshojnë fytyrën e Turqisë” pas 22 vitesh qeverisje nga partia islamike-konservatore AKP, tha kreu i Partisë Republikane Social Demokrate.
Analiza e parë e Reuters
Reuters në analizën e saj të parë thotë se “Turqit ndëshkuan presidentin Tajip Erdogan dhe partinë e tij të dielën në zgjedhjet lokale që konfirmuan opozitën si forcë politike dhe çimentuan kryetarin e Stambollit Ekrem Imamoglu si sfiduesin kryesor të ardhshëm të presidentit”.
Ai shton: “Analistët thanë se Erdogan dhe Partia e tij AK (AKP), e cila ka sunduar Turqinë për më shumë se dy dekada, dolën më keq se sa parashikonin sondazhet për shkak të rritjes së inflacionit, votuesve të pakënaqur islamikë dhe, në Stamboll, për shkak të apelit të Imamoglu përtej CHP-së”.
Diku tjetër në analizën e tij, Reuters raporton se “performanca zhgënjyese e presidentit mund të sinjalizojë një ndryshim në peizazhin e ndashëm politik të ekonomisë së madhe në zhvillim.”
Pjesëmarrja më e ulët – Një i vdekur dhe disa të plagosur
Rreth 61 milionë njerëz, përfshirë më shumë se një milion votues për herë të parë, kishin të drejtë të votonin për të gjitha bashkitë metropolitane, kryetarët e bashkive të qyteteve dhe rretheve dhe qeveritë e lagjeve.
Pjesëmarrja ishte rreth 76 për qind, sipas agjencisë shtetërore Anadolu, krahasuar me 87 për qind zgjedhjet e kaluara.
Rreth 594,000 personel sigurie ishin në detyrë në të gjithë vendin për të siguruar që votimi të shkojë pa probleme. Megjithatë, një person u vra dhe 11 të tjerë u plagosën në qytetin e Dijarbakirit, ku një mosmarrëveshje për zgjedhjen e një guvernatori të lagjes u shndërrua në dhunë, njoftoi agjencia shtetërore e lajmeve Anadolu. Të paktën gjashtë persona u plagosën gjithashtu në luftimet që shpërthyen në provincën e afërt Sanliurfa.nliurfa.
