Në prag të 3 dhjetorit, Ditës Ndërkombëtare të Personave me Nevoja të Veçanta, Avokati i Popullit dhe HERA, si pjesë e Mekanizmit Kombëtar për Monitorimin e zbatimit të Konventës për të Drejtat e Personave me Aftësi të Kufizuara, organizuan sot një ngjarje në Qendrën e Ndërmarrjeve Sociale në Shkup, kushtuar zbatimit të Konventës në vendin tonë.
Vaska Bajramovska Mustafa, këshilltare shtetërore nga Ekipi për monitorimin e Konventës pranë Avokatit të Popullit, theksoi se me ratifikimin e Konventës për të Drejtat e Personave me Nevoja të Veçanta në dhjetor të vitit 2011, shteti u obligua t’i respektojë të drejtat e personave me aftësi të kufizuara dhe të kontribuojë për një jetë dinjitoze për këta qytetarë, përmes avancimit, mbrojtjes dhe gëzimit të plotë të të gjitha lirive dhe të drejtave të njeriut.
Sipas Konventës, shteti duhet të krijojë mundësi që këta persona të përfshihen në të gjitha sferat shoqërore, në baza të barabarta me të tjerët.
“Megjithatë, personat me nevoja të veçanta, jo vetëm në vendin tonë, por edhe në mbarë botën ende përballen me një gamë të gjerë shkeljesh të të drejtave të njeriut, përfshirë diskriminimin, stigmatizimin dhe izolimin. Shumë prej tyre nuk kanë qasje ose kanë qasje të vështirësuar në shërbime dhe të mira publike, në kujdes shëndetësor, arsim, shërbime sociale të bazuara në komunitet dhe mundësi punësimi. Mungon një zbatim i qëndrueshëm dhe i plotë praktik i Konventës, prandaj nevojiten shumë përpjekje nga të gjithë ne që shoqërinë tonë të mund ta quajmë vërtet të drejtë dhe gjithëpërfshirëse Jemi të vetëdijshëm për sfidat, të cilat janë sistemike dhe afatgjata, ashtu si edhe për nevojën për fuqizimin e personave me aftësi të kufizuara dhe rritjen e informimit dhe vetëdijes së tyre për të drejtat që u takojnë dhe për mekanizmat e mbrojtjes që kanë në dispozicion. Po ashtu, e theksoj rëndësinë e pjesëmarrjes së personave me aftësi të kufizuara, të cilët në bashkëpunim me Avokatin e Popullit kryejnë aktivitete për promovimin, mbrojtjen dhe monitorimin e realizimit të të drejtave të tyre, sipas legjislacionit vendas dhe ndërkombëtar,” tha Bajramovska Mustafa.
Vesna Matevska, udhëheqëse programesh në HERA, veçoi se ndryshimi fillon atëherë kur i dëgjojmë nevojat dhe sfidat e njerëzve dhe kur ndalojmë së injoruari ato.
“Nuk duhet të lejojmë që të drejtat e njeriut të varen nga vullneti i mirë, nga njohjet personale apo nga ‘fat’ administrativ. Çdo person ka të drejta, por për t’i gëzuar ato duhet të ketë qasje në institucione dhe shërbime, arsim, transport, shëndetësi, kulturë… Në periudhën e 16 ditëve të aktivizmit kundër dhunës në familje dhe dhunës me bazë gjinore, veçanërisht apeloj për qasje të sigurt dhe të garantuar në shërbimet e specializuara për mbështetjen e viktimave, si edhe në Qendrat për Punë Sociale dhe në polici,” tha Matevska.
Gjatë diskutimit, pjesëmarrësit ndanë përvoja të vërteta dhe sfida nga jeta e tyre, si: qasje e vështirësuar në procesin e vlerësimit funksional sipas MKF-së, veçanërisht në trupat profesionale të Shërbimit për vlerësim funksional të fëmijëve dhe të rinjve në Shkup;• pagesa të parregullta për ofruesit e shërbimeve sociale, çka ndikon në vazhdimësinë dhe cilësinë e mbështetjes për përdoruesit;• mungesë e asistentëve arsimorë për shumë nxënës me aftësi të kufizuara, sidomos në shkollat fillore;• një i ri që nuk mund të hyjë në ambulancën e mjekut amë sepse nuk ka rampë të qasshme;Këto rrëfime personale, siç thuhet në njoftimin e HERA-s, e zbuluan qartë realitetin: edhe pse të drejtat ekzistojnë, qasja për t’i realizuar ato është e vështirësuar.
“Personat me aftësi të kufizuara çdo ditë e përjetojnë mungesën e zbatimit të plotë të zgjidhjeve ligjore. Është përgjegjësi e institucioneve që këto boshllëqe të tejkalohen pa vonesë. Konventa për të Drejtat e Personave me Aftësi të Kufizuara duhet të zbatohet në mënyrë të qëndrueshme dhe në të gjitha nivelet. Ajo nuk është vetëm një obligim ndërkombëtar, por një bazë thelbësore për krijimin e politikave dhe programeve gjithëpërfshirëse, si dhe të shërbimeve të qasshme në nivel kombëtar dhe lokal”, përfundojnë nga HERA.
