Që nga fillimi i qershorit, Ukrainës i është lejuar të përdorë armë perëndimore në territorin rus. A e ndryshon kjo rrjedhën e luftës?
Qeveria federale gjermane ka hezituar për një kohë të gjatë: A duhet të lejojë Ukrainën, e cila u sulmua nga Rusia, të përdorë armë gjermane kundër objektivave në Rusi? Shqetësimi i Berlinit ishte, se Kremlini mund ta shihte Gjermaninë si një palë ndërluftuese.
Por pasi SHBA i dhanë Ukrainës lejen për për përdorimin e armëve amerikane, kancelari Olaf Scholz u tërhoq nga shqetësimet e tij. Sigurimi i paqes sot do të thotë “që ne mbështesim Ukrainën”, tha Scholz dhe miratoi përdorimin e armëve gjermane për goditjen e objektivave ruse në territorin e Rusisë. Është e drejtë që gjithmonë të konsultoheni nga afër me partnerët dhe aleatët përpara se të merrni “vendime të tilla me shtrirje të gjerë” dhe të peshoni të gjitha rreziqet.
Deri tani armët perëndimore janë dërguar vetëm për vetëmbrojtje nga sulmet ruse. Patriot, MARS II dhe ATACMS mund të godasin bazat ajrore ruse
Për të goditur objektivat në territorin rus, arsenali gjerman mund të përfshijë sistemin raketor antiajror Patriot me një rreze veprimi prej rreth 68 kilometrash; ashtu si raketahedhësi MARS II, i cili mund të godasë caqet deri në largësinë 80 kilometra. Vitin e kaluar, SHBA e pajisi Ukrainën me raketa ATACMS, të cilat kanë një rreze veprimi prej 165 kilometrash. Varianti me rrezen më të gjatë mund të godasë objektivat deri në 300 kilometra larg.
Perëndimi është përshtatur me realitetet e reja të luftës, thotë Frank Sauer, një ekspert i politikës ndërkombëtare në Institutin Metis në Universitetin e Bundeswehrit në Mynih. Ne kemi parë për një kohë të gjatë se Rusia bombardon çdo ditë zonat metropolitane të Ukrainës, veçanërisht Kharkivin, nga hapësira e saj ajrore dhe nga vendet afër kufirit – me pasoja shkatërruese për popullatën civile, tha Sauer në një intervistë për DW.
Aftësitë mbrojtëse të Ukrainës
“Tani është e mundur që të bombardohen aeroportet (ruse) nga të cilat janë nisur këta avionë bombardues dhe t’i shkatërrojnë ato në tokë. Mund të goditen edhe infrastruktura dhe pistat, në mënyrë që numri i këtyre sulmeve ruse të zvogëlohet dhe të mbrohet popullata civile ukrainase. “Ka edhe pika të tjera grumbullimi të forcave tokësore ruse që mund të arrihen me ATACMS ose armë të tjera”.
Nëse presioni rus në rajonin e Kharkivit lehtësohet, Ukraina do të jetë në gjendje të mbrojë më mirë linjat e tjera të frontit, thotë Sauer. “Deri tani jemi përballur me dilemën e tmerrshme të mbrojtjes së frontit ose të civilëve në pjesën e pasme.”
Faktori kohë
Është bërë e qartë për Perëndimin se Ukraina “duhet të vihet në një pozicion për të ndërmarrë veprime aktive kundër Rusisë, përndryshe do të humbasë,” thotë profesori dhe studiuesi i konflikteve Andreas Heinemann – themelues i Institutit CASSIS në Universitetin e Bonit.
Është bërë e qartë edhe për aleatët perëndimorë se ka mbetur pak kohë për veprim. Nga njëra anë, Rusia po investon masivisht në industrinë e saj të armëve dhe makinerinë e luftës – por këto investime nuk kanë arritur ende në fushën e betejës, thotë themeluesi i Heinemann. Nga ana tjetër, mbështetja e mjaftueshme për Ukrainën nën një president të ri të mundshëm të SHBA-së, Donald Trump, nuk ka gjasa. Përbërja e re e Parlamentit Evropian pas zgjedhjeve të BE-së mund të ketë ndikim edhe në politikën e BE-së ndaj Rusisë.
Përveç kësaj, frika në Perëndim nga një përshkallëzim bërthamor nga Rusia është ulur ndjeshëm. “Më duket se Perëndimi ka dërguar sinjale të qarta se nuk do të toleronte një sulm bërthamor në Ukrainë dhe do të ndërmerrte veprime shumë më masive kundër objektivave ruse”. Në një konfrontim të drejtpërdrejtë me NATO-n, Rusia do të humbiste, thotë studiuesi.
Armët perëndimore kundër objektivave në Rusi: avantazh i madh, por jo përparim
Përdorimi i armëve perëndimore kundër objektivave në territorin rus lehtëson jashtëzakonisht Ukrainën, por nuk mund të sjellë një përparim të madh në rrjedhën e luftës, theksojnë ekspertët. “Dritarja e mundësive që mund të kishin ndryshuar në mënyrë drastike situatën tani është mbyllur,” thotë Frank Sauer.
Sipas ligjit ndërkombëtar, Ukraina ka pasur gjithmonë të drejtën të mbrohet në territorin e sulmuesit dhe jo vetëm në territorin e saj, thekson themeluesi i Heinemann. Edhe nëse ka viktima në mesin e pjesëtarëve të forcave të armatosura ruse gjatë përdorimit të armëve perëndimore, kjo nuk bie ndesh me ligjin ndërkombëtar ushtarak, por është pjesë e luftimeve, thotë Frank Sauer.
“Sigurisht që ju nuk duhet të synoni infrastrukturën civile ose civilët ose të përdorni forcë të tepruar që është në disproporcion me objektivin ushtarak. Por Ukraina nuk e ka bërë këtë deri më tani. Përkundrazi: Rusia deri më tani ka gjuajtur bomba 500 kilogramësh në dyqanet e pajisjeve, ndërtesat e banimit dhe teatrot”, thotë ai./DW
